Σκύλοι και άγανα: μια επίπονη ιστορία

Έχετε δει ποτέ αυτά τα ξερά κομμάτια από αγροστώδη φυτά που μοιάζουν με «βελάκια»; Λέγονται άγανα (στα αγγλικά foxtail) και είναι από τους πιο ύπουλους εχθρούς για τους σκύλους, καθώς η βελονοειδής πλευρά τους σε αρκετές περιπτώσεις καταφέρνει να εισχωρήσει στις πατούσες του σκύλου, στη μύτη και αλλού. Δεν είναι σπάνιο. Το «ύπουλο» μάλιστα της υπόθεσης είναι ότι αυτά μπορεί να εισχωρήσουν βαθιά μέσα από το δέρμα και -πέρα από την ενόχληση που προκαλούν- να γίνουν μπελάς για το ζώο.

Ποια σημεία προσβάλλουν τα άγανα;

Συνήθως μπαίνουν στη μύτη από το ρουθούνι, στα πόδια (ανάμεσα στις πατούσες), στα αυτιά, τα μάτια, τη στοματική κοιλότητα, αλλά μπορεί να κολλήσουν και στα γεννητικά όργανα. Επίσης μπορεί να εισχωρήσουν στα πλευρά του ζώου, πράγμα που είναι αρκετά επικίνδυνο καθώς μπορεί να «προσβάλουν» έτσι και τον πνεύμονα. Αν δεν δούμε έγκαιρα το άγανο, μπορεί να εξαφανιστεί κάτω από το δέρμα του ζώου και να μη φαίνεται καθόλου.Ποια είναι τα βασικά «συμπτώματα»;

Αν ο σκύλος αρχίσει να κουτσαίνει ή να μην πατάει καλά το πόδι του ή γλύφει/δαγκώνει επίμονα τις πατούσες του, πρέπει να σκεφτείτε το ενδεχόμενο να έχει πατήσει άγανο. Αρκετές φορές στα κτηνιατρεία πηγαίνουν κηδεμόνες που νομίζουν ότι ο σκύλος χτύπησε το πόδι του, ότι τον τσίμπησε μέλισσα κ.λπ., ενώ τελικά αποδεικνύεται ότι έχει πατήσει ένα από αυτά τα ξερά χορταράκια. Άλλα σημάδια ότι είναι η δακρύρροια και ο οφθαλμικός ερεθισμός (όταν μπει στο μάτι), το έντονο φτέρνισμα (όταν μπει στη μύτη), έντονο ξύσιμο των αυτιών (όταν μπει στον ακουστικό πόρο) και γενικά η συμπεριφορά του σκύλου σαν κάτι αόρατο να τον ενοχλεί ή να τον πονάει.

Πώς θα προφυλάξω τον σκύλο μου;

Καταρχάς, πρέπει να αναγνωρίσετε το άγανο. Είναι το πάνω κομμάτι από κάποια ξερά φυτά, μοιάζει με βελάκι, και έχει βελονοειδή άκρη. Μπορεί να βρεθεί σχεδόν παντού, και όχι μόνο στην επαρχία. Άγανα υπάρχουν δίπλα σε φυτά και δέντρα στα πεζοδρόμια της πόλης, σε ακάλυπτους χώρους και οικόπεδα, σε αλσύλλια και δάση. Οι εποχές που εμφανίζονται περισσότερο είναι οι θερμές εποχές, οπότε στην Ελλάδα που έχουμε ζέστη πολλούς μήνες, είναι εμφανή όχι μόνο το καλοκαίρι αλλά και το φθινόπωρο. Οι λύσεις για να μειώσουμε τις πιθανότητες να μας «ενοχλήσουν» τα άγανα, είναι να αποφεύγουμε τη βόλτα σε μέρη με αγριόχορτα, να μην αφήνουμε τον σκύλο μας να χώνει τη μουσούδα του παντού, και να τον έχουμε όσο γίνεται περιποιημένο, καθαρό και χτενισμένο. Επίσης, αν τύχει να πάμε σε μέρος με αγριόχορτα, ας ελέγχουμε μετά τη βόλτα το ζώο μας, κυρίως αν είναι μακρύτριχο.

Προσκολλώνται και εισχωρούν μόνο σε σκύλους;

Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να τρυπώσει και στο τρίχωμα/δέρμα της γάτας, αλλά είναι πιο σπάνιο. Οι περιπτώσεις που βρέθηκαν άγανα σε γάτες είναι σε αδέσποτες, κυρίως όταν αυτές κυλιούνται κάτω από αυτοκίνητα σε υπαίθρια πάρκινγκ, ή όταν τις ταΐζουμε κατευθείαν στο χώμα/φύση χωρίς πιατάκι (ας το αποφεύγουμε αυτό). Οι σκύλοι είναι πιο επιρρεπείς γιατί βγαίνουν βόλτα, χώνουν τη μουσούδα τους στα αγριόχορτα και είναι πιο ενθουσιώδεις στο τρέξιμο και στο περπάτημά τους, άρα μπορεί να πατήσουν εύκολα τα φυτά αυτά. Οι γάτες είναι πιο προσεκτικές στο περπάτημά τους (γι’ αυτό και οι Γάλλοι λένε pas de chats, γατοπερπάτημα), και επίσης συνέχεια επιμελούνται το τρίχωμά τους με τη γλώσσα τους, οπότε απομακρύνουν τα ξένα σώματα.

Πώς αντιμετωπίζονται τα άγανα;

Αν υποψιαστείτε -ή δείτε- ότι στο ζώο σας έχει μπει άγανο, μην προσπαθήσετε να το βγάλετε μόνοι σας. Καλύτερα να το αφαιρέσει ο κτηνίατρός σας. Συνήθως, αν το άγανο έχει μόλις εισχωρήσει, η αφαίρεσή του θα ανακουφίσει το ζώο άμεσα. Αν έχει προλάβει να δημιουργήσει φλεγμονή, ίσως χρειαστεί να σας δώσει ο γιατρός κάποιο φάρμακο. Και σε προχωρημένες περιπτώσεις που το άγανο βρίσκεται τόσο βαθιά που δεν είναι δυνατή η εξόρυξή του με τσιμπίδα, μπορεί να χρειαστεί να επέμβει ο γιατρός με μια μικρή τομή.