Πριν χρόνια, φίλη με έφηβο γιο εξηγούσε πώς προσποιείτο ότι δεν άκουγε τα περιφρονητικά του σχόλια, περνούσε στο ντούκου τις προσβολές του και τον απέφευγε μέσα στο σπίτι. Ο γιος της ήταν συνέχεια θυμωμένος – με τη ζωή, το σχολείο, το Σύστημα, την κοινωνία αλλά κυρίως με τη μάνα του. Ο μπαμπάς, παρόλο που ήταν παρών στην οικογένεια, δεν τα άκουγε τόσο, ποιος ξέρει γιατί. Όποιο βιβλίο ή site ψυχολογίας κι αν ανοίξεις, θα σου πει ότι στην εφηβεία ο θυμός των αγοριών απευθύνεται στον πατέρα και των κοριτσιών στη μάνα. Δηλαδή ο θυμός είναι διάχυτος, απλώς σκάει στον γονιό αντίθετου φύλου. Συνήθως.
Το «συνήθως» δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, ίσως ούτε τις μισές – τα παιδιά είναι έξαλλα αδιακρίτως φύλου γονιών, και αρπάζονται με το παραμικρό με όποιον βρεθεί μπροστά τους.
Έφηβοι – προ-έφηβοι
ΟΤΑΝ ΛΕΩ «ΠΑΙΔΙΑ» ΕΝΝΟΩ ΤΟΥΣ ΠΡΟ-ΕΦΗΒΟΥΣ (9-12 ΧΡΟΝΩΝ), ΗΜΙ-ΕΦΗΒΟΥΣ Ή ΑΛΛΙΩΣ TWEENS (10-13) ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥΣ (14-19)
Την κατηγορία tweens την έβγαλαν οι Αμερικάνοι επιστήμονες, κι ας πέφτει λίγο πάνω στους προ-έφηβους – δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή, η συμπεριφορά (λεγόμενη και «του τρελού») είναι παρόμοια, απλώς χειροτερεύει όσο μεγαλώνει το παιδί. Που παύει να είναι παιδί, με απάνθρωπο για τους γονείς, πλην όμως φυσιολογικό τρόπο.
Εμείς πώς ήμασταν στην ηλικία τους;
Η Επιστήμη λοιπόν, σε άρθρο της που διάβασα, λέει τα εξής: ο προμετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου αρχίζει να αναπτύσσεται από τα 10 χρόνια και μετά, με άλματα, δηλαδή όπως να΄ναι. Του παίρνει τουλάχιστον πενταετία του φλοιού να γίνει άνθρωπος, και στην διάρκεια αυτής της περιόδου, (που μπορεί να κρατήσει εφτά με εννιά χρόνια), όσο λοιπόν οι γονείς είναι -χ- χρόνια δικασμένοι μέσα στο Γεντί κουλέ, το παιδί ως προ-έφηβο και έφηβο ξεκινάει να αναπτύσσει την λογική, το αίσθημα αυτοσυντήρησης, την προσοχή και την εσωτερική του ισορροπία. Θεωρητικά, όταν γίνει 21 χρονών, όλα αυτά έχουν έρθει στα ίσα τους, το παιδί αφήνει πίσω την εφηβεία, ο φλοιός του είναι τζάμι και προχωράει στα επόμενα στάδια με την φόρα που πήρε (από πού αλλού;) από την εφηβεία του.
Τα κορίτσια ξεκινάνε πιο νωρίς από τα αγόρια: οι μεγάλες ταραχές προκύπτουν περίπου όταν αδιαθετούν για πρώτη φορά, στα 12-14, και συνεχίζονται κάνοντας πικ γύρω στα 16 τους. Τα αγόρια μένουν γούτσου-γούτσου για κανένα χρόνο ακόμα, ως τα 14 ας πούμε – κάθονται να τους τσιμπάς τα μαγουλάκια και να τα αγκαλιάζεις μέχρι να βγάλουν πέντε μαυριδερές τρίχες στο πάνω χείλος.
Μετά, δε θέλουν ούτε να σε χέσουν, πόσο μάλλον να σε πλησιάσουν.
Όλα αυτά, όταν τα διαβάζω σε Αμερικάνικα σαιτ μου φαίνονται τόσο στρέητ και απλά που απορώ γιατί ένα σωρό μαμάδες κι εγώ μαζί κλάψαμε και κλαίμε στο μπάνιο επειδή το μέχρι-πρόσφατα-παιδάκι μας βγάζει φριχτή γλώσσα, φοράει μωβ άιλαινερ μέχρι τα αυτιά, τρώει το μαύρο μανόν από τα νύχια του, κοιμάται πάνω στα σχολικά βιβλία (όταν κοιμάται), βλέπει τικτοκ/μλκιες ως τα χαράματα, μιλάει με άλλα πρώην-παιδάκια επίσης ως τα χαράματα σε κινητά, ζουμ, σκάυπ, φέης-τάιμ και δε συμμαζεύεται… αλλά κυρίως, μας περιφρονεί τόσο πολύ.
Εμάς, που είμαστε κουλ γονείς, που δε φοράμε άσπρα γιακαδάκια, πλισέ φούστες και τακούνια θεούσας, εμάς που είμαστε προχώ άτομα κι έχουμε κάνει ένα σκασμό πράγματα στη ζωή μας, εμάς που φάγαμε τον τόπο στην δικιά μας εφηβεία με σλιπινγκ-μπαγκ και αμπέχωνα, εμάς που ΚΙ ΑΝ ήπιαμε, καπνίσαμε, σκίσαμε, επαναστατήσαμε, αλλάξαμε, πρωτοτυπήσαμε, διαφοροποιηθήκαμε, δημιουργήσαμε, με λίγα λόγια εμάς τους γονείς που ΔΕΝ είμαστε σαν τους γονείς παλαιού τύπου, κα-θό-λου.
Βλέπουμε τις ταινίες και σειρές που βλέπουν κι αυτά, διαβάζουμε Εγγλέζικα τουιτερ, μπορεί μέχρι να φτιάξαμε ινσταγκραμ, ή να είμαστε ινφλουένσερς τρομάρα μας, πάντως σίγουρα δεν είμαστε ντεμοντέ γονείς από αυτούς που περιφρονούσαμε όταν είμασταν στην ηλικία των παιδιών μας…
Θυμάμαι ομηρικούς καυγάδες με τους βολικούς γονείς μας, θυμάμαι εκρήξεις, συγκρούσεις, κλάματα, κατηγορίες (από την πλευρά μας), φωνές (από την πλευρά τους) και απειλές για τιμωρίες που ευτυχώς δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.
13 χαρακτηριστικά της εφηβείας
Με θυμάμαι προ-έφηβη και έφηβη, ήμουν δράμα ζοφερό, με όλα τα στοιχεία που αναφέρουν τα άρθρα της μουλωχτής Επιστήμης ως 13 χαρακτηριστικά της εφηβείας:
1. ανάπτυξη στενών σχέσεων με φίλες/ους, παρέες,
2. αδυναμία συγκέντρωσης,
3. συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα,
4. αποστασιοποίηση από οικογένεια, απομόνωση
5. θυμό, εκρήξεις θυμού
6. θλίψη, απογοήτευση, πίκρα (κυρίως χωρίς λόγο)
7. κατέβασμα ρολών
8. ενασχόληση με συγκεκριμένες «μόδες», μουσικές, κόμικς κλπ, με μανία – («fascination with fads»)
9. διατροφικές ανακατατάξεις («τρώω μόνο μπουγάτσα/πρωτεΐνες!»),
10. τρελή ανασφάλεια ως προς εμφάνιση (σώμα, μαλλιά, σπυράκια κλπ),
11. ξενύχτια μέχρι πρωίας στα τηλέφωνα ή γράφοντας γράμματα (δεν είχαμε κινητά λέμε)
12. περιφρόνηση απέναντι στην Εξουσία κάθε είδους
13. περιφρόνηση για γονείς και κηδεμόνες.
Όλα αυτά πέρασαν κάποτε, αν και κάμποσα ξέμειναν, επειδή η εφηβεία δεν περνάει το ίδιο γρήγορα για όλους (μάλιστα σε μερικούς από εμάς σέρνεται ως τα βαθιά γεράματα).
Θα περάσει και για τα δικά σας παιδιά, και για τα μικρότερα παιδιά μου, όπως πέρασε του μεγάλου γιου μου, όχι αφήνοντας πίσω της συντρίμμια αλλά σα να μην υπήρξε ποτέ: όταν περνάει, η ανακούφιση των γονιών είναι τόσο τρανταχτή, που όσο έντονα κι αν ήταν τα κλάματα και τα δράματα, την κάνουμε ντιλίτ την εφηβεία των παιδιών μας.
Αρκεί να θυμόμαστε πότε-πότε τη δικιά μας.
Πηγή: Μανίνα Ζουμπουλάκη
