Θετικά είναι τα μηνύματα για τους καταναλωτές που πληρώνουν πανάκριβα την αγορά του ελαιόλαδου, καθώς οι τιμές αναμένεται να μειωθούν σημαντικά τους επόμενους μήνες εν μέσω αύξησης της παραγωγής. Η ισπανική εταιρεία Deoleo, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο, εκτιμά ότι οι τιμές του «υγρού χρυσού» θα μειωθούν κατά σχεδόν 50% τους επόμενους μήνες σε σχέση με τα υψηλά επίπεδά τους, αν και δεν μπορεί να υποστηρίξει με βεβαιότητα ότι η κρίση έχει τελειώσει.
Εξαιρετικές σοδειές αναμένονται σε μία σειρά μεσογειακές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, όπου οι τιμές παραγωγού, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αυξήθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 7% σε ετήσια βάση και 340% σε σχέση με τα μέσα επίπεδα του 2020.
Τη φρενήρη αύξηση των τιμών τα τελευταία χρόνια, που σόκαρε τους καταναλωτές, προκάλεσε η μεγάλη μείωση στη συγκομιδή ελιών λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων και της κλιματικής αλλαγής. Η χαμηλή προσφορά ελαιολάδου ενέτεινε τους φόβους για επισιτιστική ανασφάλεια και προκάλεσε ακόμη και έξαρση παραβατικής συμπεριφοράς στα ισπανικά σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με το CNBC.
Ωστόσο, οι εκτιμήσεις του κλάδου δείχνουν σημαντικά βελτιωμένες συγκομιδές την περίοδο 2024-2025, ιδίως σε βασικές παραγωγικές χώρες όπως η Ισπανία, η Ελλάδα και η Τυνησία.
«Παρόλο που υπήρξαν βήματα βελτίωσης, δεν θα ήταν απολύτως ακριβές να πούμε ότι η κρίση έχει τελειώσει», δήλωσε στο CNBC ο Μιγκέλ Ανχελ Γκουζμάν, επικεφαλής πωλήσεων της Deoleo.
«Είμαστε ακόμη σε μια φάση έντασης στις τιμές του ελαιολάδου, ιδίως στα ελαιόλαδα υψηλότερης ποιότητας, όπως το έξτρα παρθένο», δήλωσε, σημειώνοντας ότι υπάρχει ακόμη κάποια αβεβαιότητα στην αγορά ενόψει της συγκομιδής των ελιών για την περίοδο 2024-2025.
«Ωστόσο, οι προοπτικές είναι θετικές για τους επόμενους μήνες, καθώς η αγορά αναμένεται να αρχίσει να σταθεροποιείται και η ομαλότητα αναμένεται να αποκατασταθεί σταδιακά καθώς η νέα συγκομιδή θα προχωρά και η προσφορά θα αυξάνεται», πρόσθεσε.
Σταδιακή ομαλοποίηση
Η Deoleo, που είναι παραγωγός γνωστών brand ελαιολάδου, όπως τα Bertolli και Carbonell, θεωρεί ότι υπήρξε μία τέλεια καταιγίδα που ήταν «μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία του κλάδου» και είπε ότι πρέπει να υπάρξει βαθιά αναμόρφωση του κλάδου.
Οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην ισπανική Ανδαλουσία διαμορφώθηκαν στα 6 ευρώ ανά κιλό στις 6 Νοεμβρίου, σύμφωνα με την Expana, μια εταιρεία πληροφοριών για την αγορά, με επίκεντρο τη γεωργία και τα τρόφιμα. Η τιμή αυτή ήταν μειωμένη κατά περίπου 19% σε μηνιαία βάση και σχεδόν 35% από το υψηλό ρεκόρ των 9,2 ευρώ τον Ιανουάριο.
Η Ισπανία αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου, γεγονός που την καθιστά δείκτη αναφοράς για τις παγκόσμιες τιμές.
«Η μείωση των τιμών παραγωγού αναμένεται να ξεκινήσει μεταξύ Νοεμβρίου, Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου, υπό την προϋπόθεση ότι οι καιρικές συνθήκες και οι συνθήκες συγκομιδής θα παραμείνουν σταθερές τις επόμενες εβδομάδες», δήλωσε ο Γκουζμάν.
«Οι ενδείξεις είναι ότι αν όλα εξελιχθούν κανονικά, ειδικά αν οι βροχές συνεχίσουν να ευνοούν την παραγωγή, θα μπορούσαμε να δούμε μια πτωτική τάση στις τιμές καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με την Deoleo, οι τιμές του ελαιολάδου αναμένεται να πέσουν περίπου στα 5 ευρώ ανά λίτρο, από τα υψηλά επίπεδα των 9 έως 10 ευρώ, που είχαν γίνει ο κανόνας στα ισπανικά σούπερ μάρκετ φέτος.
«Αυτή η τιμή θα ήταν λογική σε ένα πλαίσιο αυξημένης παραγωγής, η οποία θα μείωνε τις εντάσεις της αγοράς και θα διευκόλυνε τη σταδιακή ομαλοποίηση των τιμών μετά από μια περίοδο που χαρακτηρίστηκε από αστάθεια», δήλωσε ο Guzmán.
Υπαρξιακή απειλή για τον κλάδο
Ο Κάιλ Χόλαντ, στέλεχος της εταιρείας Expana, δήλωσε ότι οι περισσότεροι παράγοντες του κλάδου βλέπουν μεγάλη πτώση των τιμών. «Το ύψος παραγωγής είναι το κλειδί. Για την Ισπανία, βλέπουμε πιθανότατα 1,3 εκατ. μετρικούς τόνους, σε σύγκριση με τους 670.000 έως 680.000 μετρικούς τόνους της περασμένης σεζόν, άρα όχι πολύ μακριά από το διπλάσιο».
Εκτός από την Ισπανία, ο Holland δήλωσε ότι αναμένονται εξαιρετικές σοδειές ελιάς στην Ελλάδα, την Τυνησία και την Τουρκία, σημειώνοντας ότι η ποιότητα των ελιών φαίνεται να είναι επίσης «πολύ καλή».
«Οι περισσότεροι δεν βλέπουν πώς οι τιμές μπορούν να κινηθούν ανοδικά με την ποσότητα της προσφοράς που έχουμε», πρόσθεσε. Ο Γκουζμάν είπε ότι δύο συνεχόμενα χρόνια ξηρασίας έχουν υποδαυλίσει την ανησυχία στον κλάδο, «ο οποίος αντιμετωπίζει την ανάγκη προσαρμογής σε ένα όλο και πιο αβέβαιο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής».
Ως απάντηση σε αυτή την πρόκληση, ο Γκουζμάν δήλωσε ότι ο τομέας του ελαιολάδου πραγματοποιεί σημαντικές επενδύσεις σε νέες γεωργικές τεχνολογίες και στην ανάπτυξη πιο ανθεκτικών ποικιλιών ελιάς. «Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η κλιματική αλλαγή έχει αναγνωριστεί ως υπαρξιακή απειλή για τον κλάδο», πρόσθεσε.
