Ολοκληρώθηκε την Κυριακή 27 Ιουνίου 2021 η επετειακή έκθεση με θέμα: «80η Επέτειος της Μάχης της Κρήτης – Η Μάχη του Ηρακλείου» (20 Μαΐου – 1 Ιουνίου 1941) που ξεκίνησε το Σάββατο 15 Μαΐου στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου https://www.heraklion.gr/municipality/municipality-press-releases/3ekinatosavvato15maiouhepeteiakhek8eshgiathmaxhthskrhths.html.
Την έκθεση διοργάνωσε ο Δήμος Ηρακλείου για τα 80 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης. Επιμελητής της έκθεσης ήταν ο Επιστημονικός Συνεργάτης σε θέματα Νεότερης Ιστορίας του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, κ. Κωστής Μαμαλάκης.
Στο πλαίσιο των δράσεων της έκθεσης με τα ενθυμήματα και ντοκουμέντα από τη Μάχη της Κρήτης δόθηκε η δυνατότητα να πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις σχολείων, πάντα με εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας, λόγω COVID- 19. Έτσι, συνολικά επισκέφθηκαν την έκθεση περισσότεροι από 2000 μαθητές από σχολεία της πόλης του Ηρακλείου ενώ συνολικά οι επισκέπτες της έκθεσης ήταν περισσότεροι από 15000! Σε καθημερινή βάση γινόταν περίπου 4 ξεναγήσεις από τον Επιμελητή της Έκθεσης.
Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να δουν σπάνιο και αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό από γερμανικά και βρετανικά αρχεία, έγγραφα, εφημερίδες και μοντέλα υπό κλίμακα, αεροσκαφών της περιόδου καθώς και διοράματα, που παραχωρήθηκαν από τον Σύλλογο Στατικού Μοντελισμού Ηρακλείου. Η έκθεση περιελάμβανε ιστορικά κειμήλια, όπως σπάνιες στολές, εξαρτήσεις, οπλισμό και ατομικά είδη των στρατιωτών των αντιμαχόμενων δυνάμεων. Ορισμένα εκθέματα παραχωρήθηκαν από προσωπικές συλλογές και αρχεία (συλλογές και τα αρχεία Κ. Ε. Μαμαλάκη και Ι. Πρεκατσουνάκη) ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι έκθεση που να αφορά στη Μάχη της Κρήτης διοργανώθηκε για πρώτη φορά στο Ηράκλειο.
Το πληροφοριακό υλικό της έκθεσης αποδόθηκε σε τρείς γλώσσες. Δημιουργήθηκε μουσικό ηχοτοπίο, μοναδικό, ενώ ο Δήμος Ηρακλείου συνεργάστηκε με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε.) για καινοτόμες εφαρμογές.
Στο πλαίσιο της επετείου ο Δήμος Ηρακλείου προχώρησε στην έκδοση Επετειακού Λευκώματος με τίτλο «Επιχείρηση Ερμής – Η Μάχη του Ηρακλείου (20 Μαΐου – 1 Ιουνίου 1941)».
Την έκδοση έχει επιμεληθεί ο Κωστής Μαμαλάκης και την προλογίζει ο διδάσκων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Γιάννης Σκαλιδάκης.
Πρόκειται για μία τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά) με σπάνιο φωτογραφικό υλικό όπου εικονίζονται στιγμιότυπα από τις μάχες στον τομέα Ηρακλείου, οι βομβαρδισμοί και η είσοδος των αλεξιπτωτιστών στην πόλη. Επίσης εικονίζονται πορτρέτα ανθρώπων που πολέμησαν υπερασπιζόμενοι το Ηράκλειο.
Η επετειακή έκδοση θα συνεχίσει να διατίθεται από το βιβλιοπωλείο της ΔΕΠΑΝΑΛ στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη.
